نگهداری و سرویس تجهیزات آزمایشگاهی نفتی راهنمای جامع و اصولی
نگهداری و سرویس تجهیزات آزمایشگاهی نفتی یکی از مهم ترین فرآیندها برای حفظ دقت اندازه گیری و جلوگیری از توقف فعالیت آزمایشگاه است. تجهیزات آزمایشگاهی نفتی در صنایع مختلف مانند پالایشگاه های بزرگ واحدهای تحقیقاتی مراکز کنترل کیفیت و شرکت های تولیدکننده روانکارها استفاده می شوند و به دلیل حساسیت اندازه گیری ها نیازمند مراقبت های دقیق و اصولی هستند. هرگونه خطا در عملکرد این دستگاه ها می تواند موجب کاهش کیفیت محصول و افزایش هزینه های عملیاتی شود به همین دلیل آشنایی با نکات نگهداری و سرویس تجهیزات آزمایشگاهی نفتی برای تمام فعالان این حوزه ضروری است.
شرکت آزمایش ابزار به عنوان یکی از تولیدکنندگان باتجربه در حوزه طراحی و ساخت تجهیزات آزمایشگاهی نفتی از سال ها قبل بر اهمیت استانداردسازی فرآیند نگهداری و سرویس تجهیزات تأکید داشته است. تجربه عملی این مجموعه نشان می دهد که بیشتر خرابی های تجهیزات آزمایشگاهی نفتی به دلیل عدم انجام سرویس های دوره ای استفاده نادرست و نظافت غیر استاندارد رخ می دهد. بنابراین با رعایت برخی اصول ساده می توان عمر دستگاه ها را به میزان قابل توجهی افزایش داد و هزینه های تعمیرات را به حداقل رساند.
چرا نگهداری تجهیزات آزمایشگاهی نفتی اهمیت دارد
تجهیزات آزمایشگاهی نفتی عموما در شرایط کاری سخت فعالیت می کنند و بسیاری از آن ها با مواد شیمیایی روغن ها حلال ها نمونه های نفتی و گرما یا سرما در تماس مستقیم هستند. این شرایط موجب می شود دستگاه ها بیشتر از تجهیزات آزمایشگاهی معمولی در معرض فرسایش باشند. نگهداری صحیح تجهیزات آزمایشگاهی نفتی نه تنها عملکرد دستگاه را پایدار نگه می دارد بلکه میزان خطای نتایج آزمون ها را کاهش می دهد. از آنجا که بسیاری از آزمایش های مربوط به حوزه نفت بر اساس استانداردهای بین المللی مانند ASTM انجام می شوند هرگونه خطا یا تغییر عملکرد دستگاه می تواند باعث رد شدن نمونه در کنترل کیفیت شود و خسارت های مالی ایجاد کند.
نکات کلیدی برای نگهداری تجهیزات آزمایشگاهی نفتی
برای اینکه تجهیزات آزمایشگاهی نفتی بهترین بازده را داشته باشند لازم است نکات زیر با دقت رعایت شود. رعایت این اصول باعث افزایش عمر دستگاه ها کاهش مصرف انرژی بهبود دقت نتایج و جلوگیری از خرابی های ناگهانی خواهد شد.
۱ نظافت روزانه دستگاه ها
اولین و مهم ترین اقدام در نگهداری تجهیزات آزمایشگاهی نفتی پاکسازی و تمیزکاری روزانه است. باقی ماندن مواد نفتی حلال ها یا رسوبات روی سطح دستگاه ها می تواند باعث خوردگی قطعات شود و در عملکرد سنسورها اختلال ایجاد کند. استفاده از دستمال نرم و مواد پاک کننده سازگار با تجهیزات بهترین روش برای جلوگیری از آسیب سطحی دستگاه ها است. همچنین لازم است بعد از هر بار انجام آزمایش نفتی قطعاتی که با نمونه در تماس بوده اند به طور کامل شستشو شوند.
۲ سرویس دوره ای فنی
بسیاری از دستگاه های آزمایشگاهی نفتی مانند ویسکازیمتر دستگاه تقطیر تجهیزات تست نرمی و دستگاه های سیرکولاتور دارای قطعات مکانیکی و الکترونیکی حساس هستند. انجام سرویس دوره ای توسط تیم فنی متخصص می تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند. سرویس دوره ای شامل بررسی سنسورها کالیبراسیون اجزا روغن کاری قطعات مکانیکی کنترل کابل ها و بررسی سلامت صفحه نمایش ها است.
۳ کالیبراسیون منظم تجهیزات
کالیبراسیون بخش حیاتی سرویس تجهیزات آزمایشگاهی نفتی است. کوچک ترین تغییر در تنظیمات دستگاه ها می تواند باعث خطا در نتایج شود. به خصوص در دستگاه هایی مانند ویسکازیتی تست نفوذ پذیر تست کربن باقی مانده تست خوردگی نوار مس و تقطیر در خلاء ضروری است که در بازه های زمانی مشخص کالیبراسیون مجدد انجام شود.
۴ استفاده از مواد اولیه و قطعات استاندارد
یکی از دلایل کاهش عمر تجهیزات آزمایشگاهی نفتی استفاده از مواد مصرفی غیر استاندارد است. به عنوان مثال استفاده از روغن های نامرغوب در حمام های دمایی یا استفاده از حلال های غیر استاندارد در دستگاه های تست باعث آسیب به سیستم های داخلی و سنسورها می شود. استفاده از قطعات و مواد اولیه دارای استاندارد مخصوص تجهیزات آزمایشگاهی ضروری است.
۵ تنظیم دقیق دما و جلوگیری از نوسانات
بسیاری از دستگاه های آزمایشگاهی نفتی بر اساس کنترل دقیق دما عمل می کنند. هرگونه نوسان در برق یا دما موجب آسیب به هیترها کمپرسورها و سیرکولاتورها خواهد شد. استفاده از محافظ برق و تثبیت کننده ولتاژ بهترین روش برای جلوگیری از آسیب به تجهیزات است.
۶ آموزش صحیح کاربران
بخشی از خرابی های رایج تجهیزات آزمایشگاهی نفتی به دلیل استفاده نادرست کاربران است. آشنایی با دستورالعمل صحیح کار با دستگاه رعایت نکات ایمنی و آگاهی از محدودیت های دستگاه ها نقش مهمی در افزایش عمر مفید تجهیزات دارد.
مراحل سرویس حرفه ای تجهیزات آزمایشگاهی نفتی
سرویس تجهیزات آزمایشگاهی نفتی به صورت اصولی شامل چند مرحله است که رعایت آن ها موجب افزایش راندمان دستگاه می شود. این مراحل شامل بررسی وضعیت ظاهری تست عملکرد کالیبراسیون تست ایمنی الکتریکی بررسی سنسورها و تأیید نهایی عملکرد دستگاه است. خدمات سرویس حرفه ای باید توسط تیم متخصص انجام شود تا دستگاه بدون خطا به فعالیت خود ادامه دهد.
تأثیر نگهداری اصولی بر دقت آزمایش ها
دقت نتایج آزمایشگاهی در صنعت نفت اهمیت بالایی دارد. بسیاری از تصمیمات فنی فرآیندهای تولید و کنترل کیفیت محصول بر اساس داده های به دست آمده از تجهیزات آزمایشگاهی نفتی انجام می شود. اگر تجهیزات دچار آلودگی خرابی یا خطای سنسور باشند نتایج به دست آمده قابلیت استناد نخواهد داشت. بنابراین نگهداری صحیح دستگاه ها موجب حفظ دقت و تکرارپذیری نتایج می شود.
رابطه سرویس منظم با کاهش هزینه های تعمیرات
وقتی سرویس تجهیزات آزمایشگاهی نفتی به صورت منظم انجام شود احتمال بروز خرابی های ناگهانی کاهش می یابد. خرابی تجهیزات آزمایشگاهی علاوه بر هزینه های مالی موجب توقف فعالیت های آزمایشگاهی نیز خواهد شد. بنابراین سرویس اصولی نه تنها از نظر فنی ضروری است بلکه از نظر اقتصادی نیز سودمند است.
جمع بندی
نگهداری و سرویس تجهیزات آزمایشگاهی نفتی یک فرآیند ضروری برای حفظ کارایی دقت و سلامت دستگاه ها است. رعایت دقیق اصول نگهداری مانند نظافت روزانه سرویس دوره ای کالیبراسیون مستمر و آموزش صحیح کاربران باعث افزایش طول عمر دستگاه و جلوگیری از اختلالات فنی خواهد شد. با توجه به اهمیت تجهیزات آزمایشگاهی نفتی در صنعت نفت و نقش حیاتی آن ها در کنترل کیفیت و تحقیق و توسعه لازم است که نگهداری این دستگاه ها با دقت و برنامه ریزی دقیق انجام شود.
